یازدهمین کرسی از کرسی‌های نقد، نظریه‌پردازی و آزاداندیشی با حضور و ارائه جناب حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر احمد رهدار رئیس محترم مؤسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه و با موضوع «بایسته‌های تحول در گفتمان تقریب و وحدت مذاهب اسلامی برای کنشگری تمدنی در گام دوم انقلاب» در روز شنبه بیست و ششم تیرماه ۱۴۰۰ در پژوهشگاه مطالعات تقریبی قم برگزار گردید.
این کرسی با حضور ریاست محترم و پژوهشگران ارجمند پژوهشگاه به‌صورت حضوری (با رعایت پروتکل‌های بهداشتی) و نیز در فضای مجازی به‌صورت زنده توسط برخی علاقه‌مندان و محققین حوزه وحدت پیگیری شد.
حجت‌الاسلام دکتر احمد رهدار در بیان ضرورت بحث فرمودند که به اقتضای پژوهش‌هایشان در صدد استنطاق تمدنی نهادها و مجموعه‌ها و دستگاه‌هایی هستند که ظرفیت و یا مأموریت تمدن‌سازی دارند، ایشان یکی از این نهادها را مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی دانسته و نیز بیانیه گام دوم مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای دامت‌برکاته را نرم‌افزار ریل‌گذاری به تمدن نوین اسلامی شمردند.
ایشان متذکر شدند که با عنایت به لزوم برپایی تمدن اسلامی و تحقق بیانیه گام دوم، راهبردها و رویکردهای مجمع تقریب هم باید ویرایش شود، چراکه مجمع تقریب از برندهای تمدنی ماست و امکان حرکت سریع‌تر و خیز بلند به تحقق تمدن را می‌تواند محقق نماید.
دکتر رهدار استادیار علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم (ع) بعد از برشماری برخی از دستاوردهای تقریب، خاطرنشان نمودند که دستاوردهای تقریب نه کم است نه قابل‌انکار، بلکه قابل‌تقدیر هم هست، اما در آستانه گام دوم برای بنای گام دوم بر گام پیشین ناچاراً باید فعالیت‌ها و راهبردهای آن را آسیب‌شناسی کرد.
رئیس محترم مؤسسه فتوح اندیشه، تقریب مذاهب در گام نخست انقلاب اسلامی را در یازده محور آسیب‌شناسی کردند:
محورهای اصلی آسیب‌شناسی موردنظر ایشان عبارت‌اند از: تقلیل مفهوم اهل‌بیت به مفهوم شیعی در تقریب مذاهب؛ انحصار عملیات تقریب به لایه علمای دین؛ انحصار تقریب به علوم فقه و کلام؛ انحصار پروژۀ وحدت به تئوری تقریب؛ دنبال‌کردن پروژه وحدت در بستر مسئله وحدت؛ ایدئولوژیک کردن وحدت اسلامی؛ گره‌خوردن تقریب به جمهوری اسلامی؛ عدم طرح تقریب در مقیاس تمدنی؛ عدم طرح تقریب به‌مثابه یک استراتژی و منحصر بودن تقریب در سطح تاکتیکی؛ عدم توفیق در اقناع عمومی درباره مسئله تقریب؛ غیر تقریبی بودن حوزه‌های علمیه شیعی و سنی جهان اسلام.
بعد از فرمایشات ارائه‌کننده محترم، جناب حجت‌الاسلام‌والمسلمین مصطفی اسکندری به‌عنوان ناقد ضمن بیان موافقت حداکثری و هم اعتقادی با ارائه‌کننده محترم، در چند مورد به شفاف‌سازی و نقد بیانات ایشان پرداختند، حجت‌الاسلام اسکندری ضمن اذعان به ضرورت تحول در تقریب، در مورد راهکار این امر تقاضای ارائه رهنمون کردند و گسترش حوزه تقریب به دانشمندان سکولار جهان اسلام را، زمینه‌ساز رشد سکولاریسم در جامعه شمردند. ایشان به نهادینه کردن وحدت با گسترش عرفان مشترک را هم به‌خاطر رویکردهای متعدد عرفانی، حتی در بین پیروان یک مذهب تا چه برسد به مذاهب مختلف، استبعاد نمودند.
در پایان جلسه هم برخی پژوهشگران بر پایه‌ای بودن فقه و کلام برای تعامل و تقریب با اهل‌سنت تأکید کردند که دکتر رهدار با تذکر تفاوت تقریب عینی و مفهومی و بیان مراتب تقریب، اولویت را در شروع تقریب با دانش‌ها و تعاملات مختلف دانسته و افزایش مابه‌الاشتراک در فقه و کلام را از مراتب عالیه تقریب بر شمردند.
