اصالتاً بوشهری است اما به دلیل شغل پدرش که مدام بین ایران و عراق در رفت و آمد بوده، در سال ۱۳۲۶ در کربلای معلی به دنیا آمده است.
وی دوره کارشناسی خود را در رشته زبان عربی و علوم قرآنی دانشگاه اصول‌الدین بغداد گذرانده، سپس به توصیه شهید آیت‌الله صدر به موطن اصلی خویش عزیمت می‌کند و تحصیل در رشته زبان و ادبیات عربی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران را پیش می‌گیرد. او حالا آنقدر در زبان عربی غور کرده است که علاوه بر مدیریت گروه عربی در دانشگاه تهران، کار خطیر ترجمه پیام‌ها و سخنان مقام معظم رهبری به زبان عربی را نیز بر عهده دارد.
داماد آیت الله سید نورالدین اشکوری است و شیوه ازدواج خود را بسیار سنتی توصیف می‌کند. جالب اینکه در مراسم ازدواجش دو تن از مراجع ثلاثه یعنی آیات عظام گلپایگانی و مرعشی نجفی حضور داشته‌اند.
دکترمحمد علی آذر شب عضو هیات علمی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و مؤلف و مترجم بیش از ۵۸ کتاب است و فعالیت‌هایی چون سردبیری مجله «ثقافتنا» و «ثقافة التقریب» و رایزنی فرهنگی ایران در خارطوم (سودان)، دمشق (سوریه) را در کارنامه دارد . وی چند مرکز علمی از جمله مرکز مطالعات فرهنگی ایران و عرب و مرکز پژوهشی جهان اسلام را تأسیس کرده و یکی از اصلی‌ترین همراهان علامه عسگری در تأسیس دانشکده اصول دین در قم و تهران است.
وی هم اکنون مدیرکل آفریقا_عربی معاونت بین الملل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی است .
در زیر گفتگوی دکتر آذر شب با سایت پژوهشگاه مطالعات تقریبی را می خوانید:
با توجه به گذشت ۲۵ سال از تاسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی روند فعالیت های تقریبی مجمع را چگونه ارزیابی می کنید؟
روند فعاليت مجمع تقريب همانند هر فعّاليت آرماني بستگي به اخلاص دست اندركاران آن دارد. هرگاه موفقيّت در مجمع بوده پشت سر آن اخلاص قرار دارد، بحمد الله موفقيّتها در طول ۲۵ سال كم نبوده است، ولي ميتوانست بيشتر و بهتر ازآن باشد.
پیشنهاد جنابعالی برای بهبود و تسریع فرهنگ تقریب در جامعه چیست ؟
بهبود تقريب و تسريع در آن نياز به شرط فوق الذكر يعني اخلاص دارد، اين اولا، وثانيا مطالعات دقيق اجتماعي و رواني و ميداني در شرايط جامعه مسلمان، ومطالعه شگردهاي دشمنان تقريب را ميطلبد.
با توجه به ظهور جریان های تکفیری مثل داعش و …شما چه راهگاری را برای مقابله با این جریان ها پیشنهاد می کنید ؟
اين جريانها همانند قارچ به وجود خواهد آمد، وممكن است افزايش يابند ماداميكه آرمانهاي بزرگ حقيقي اسلام در مقابل ملتهاي مسلمان قرار ندارد. مهمترين راه مقابله با اين پديده زنده كردن آرمانهاي بزرگ بدست انسانهاي بزرگ است.
کنفرانس وحدت اسلامی هرساله با حضور اندیشمندان جهان اسلام برگزار می شود , شما این کنفرانس ها را تا چه حد در ایجاد وحدت امت اسلامی موثر می دانید ؟
هر اقدامي كه حساب شده، از روي اخلاص، بدور از تظاهر و خودنمايي باشد اعم از كنفرانس وحدت اسلامي موفّق خواهد بود.مسلماً كنفرانسي كه ايام ولادت رسول الله(ص)، و با حضور جمع زيادي از نخبگان جهان اسلام منعقد ميشود، ميتواند در صورت فراهم شدن شرايط مزبور، به موفقيّتهاي زيادي دست يابد.
