دکتر مختاری ، استاد سطوح عالی حوزه علمیۀ قم و استاد دانشگاه تهران، عضو جامعه مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، رئیس پژوهشگاه مطالعات تقریبی وابسته به مجمع تقریب مذاهب اسلامی و امام جمعه سابق نیوکاسل انگلستان با حضور در دفتر مازندمجلس به بیان دیدگاه‌ها و نظرات در حوزه مسائل روز پرداخت که در ادامه به مخاطبان گرامی ارائه می گردد:
در ابتدا خود را برای مخاطبان ما معرفی کنید:
محمدحسین مختاری هستم، متولد سال ۱۳۴۴ ، زادگاهم روستای المشیري (بین ساری و وقائمشهر) است. سال ۵۶ وارد حوزه علمیه شدم و در ادامه علیرغم سنگینی دروس حوزه، به دلیل علاقه به تحصیلات دانشگاهی، در هر دو سنگر تحصیلات خود را ادامه دادم و در مقطع کارشناسی وارد دانشگاه علامه شدم، و نیز مدرک کارشناسی ارشد را از دانشگاه تهران دریافت نمودم ، در ادامه ، با دریافت بورسیه تحصیلی، عازم انگلستان شدم و در دانشگاه دورهام که دانشگاه معتبری در علوم انسانی و فلسفه است در رشته فلسفه غرب تحصیل کردم که مدرک دکتری خود را در زمینه زبان‌شناسی و هرمونتیک ازاین دانشگاه دریافت نمودم.
لیکن به همراه تحصیل، فعالیت های اسلامی در عرصه های بین المللی را مورد توجه قرار دادم و در شهر نیوکاسل انگلستان به مدت ۵ سال به عنوان امام‌جمعه این شهر به فعالیت پرداختم، هم چنین به عنوان مسئول انجمن اسلامی دانشجویان نیز فعالیت داشتم، و در کمتر از ۴ سال به برکت اهل‌بیت(ع) از رساله سنگین فلسفه با زبان تخصصی انگلیسی هرمنوتیک دفاع کردم وموفق به کسب نمره دوم این دانشگاه شدم.
در مدتی که در آنجا بودم این توفیق نصیبم شد که حدود ۴۵ نفر از دانشجویان را به سوی اسلام نبوی سوق دهم. در سال ۸۸ به ایران بازگشتم ، هم اکنون به طور هم زمان مشغول تدریس در دانشگاه تهران ونیز تدریس در سطوح عالی حوزۀ علمیۀ قم می باشم.
اساتید بنام شما چه کسانی بودند و مهمترین آثار شما چیست؟
دروس سطوح عالی حوزه را از محضر اساتید بزرگواری همچون حضرت آیت‌ا… اشتهاردی، آیت‌ا… اعتمادی،آیت‌ا… وجدانی، آیت‌ا… بنی‌فضل، آیت‌ا… العظمی فاضل لنکرانی(ره)، آیت‌ا… العظمی شبیری زنجانی، آیت‌ا… العظمی میرزا جواد تبریزی(ره)، آیت‌ا… العظمی وحید خراسانی و دیگر اساتید بزرگوار تلمذ نمودم.
اینجانب ازسن ۱۷ سالگی به امر خطیر نویسندگی و تألیف در حوزۀ علوم و معارف اسلامی مبادرت ورزیدم و اولین کتاب اینجانب در همان برهه زمانی با عنوان توضیح‌المنطق نگارش گردید ودر ادامه به تألیف کتاب‌های اصولی و تفسیری پرداختم که البته همۀ این آثار قبل از سفرتحصیلی به انگلیس نگارش و منشر گردید ، لیکن پس از بازگشت از انگلیس قالب آثار منتشر شده از اینجانب بیشتر در حوزۀ دانش هرمنوتیک و نقد هرمونوتیک فلسفی (گادامر، هایدگر و دیگر فیلسوفان) می باشد، حتی سلسله مباحث خارج فقه را به زبان انگلیسی در قم برگزار نمودم ، هم چنین ترجمۀ چند اثر مهم انگلیسی همچون کتاب اعتبار در تفسیر، کتاب دین مدرنیسم و پست مدرنیزم، کتاب مجموعه مقالات دانشمندان غربی، کتاب هرمونتیک معاصر و… از جمله آثار مهمی است که تنها یکی از عناوین آثار ترجمه شده(کتاب اعتبار در تفسیر) با حجم بیش از ۳۰۰ صفحه ، آثار و برکات فراوان علمی در شناخت کامل دانش هرمنوتیک برای طلاب‌و دانشجویان به همراه خواهد داشت.
هم چنین دیگر آثار اینجانب به زبان فارسی و عربی است که برخی از آنهامنتشرگردیده و برخی دیگر نیز در شرف انتشار است.
به علت مشغولیت های فراوان علمی در طول شبانه روز بیش از ۴ ساعت خواب و استراحت میسّر نیست زیرا حجم وسیعی از فعالیت های علمی بنده به مطالعه و نگارش صرف می شود.
لازم به ذکر است اینجانب ریاست پژوهشگاه مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی را بر عهده دارم که در آن مرکز با بهره گیری از توانمندی ۷۰ تن از فضلای حوزه ، تألیفات و منشورات فراوان، نوعاً به زبان عربی و انگلیسی در زمینۀ تقریب مذاهب اسلامی به جهان اسلام ارائه می شود و مخاطبان این پژوهشگاه نیز اغلب علمای اهل سنت هستند. در معرفی آثار پژوهشگاه تقریب مذاهب اسلامی می توان به موسوعه ۶۲ جلدی «سلسلة الاحادیث المشترکه بین السنة و الشیعة» اشاره نمود که به معرفی موضوعات مختلف تفسیری ، فقهی ، سیاسی و اجتماعی از دو طریق اهل سنت و تشیع می پردازد، این مجموعۀ نفیس برای چاپ و انتشار به بیروت ارسال گردید و انشالله تا دو ماه دیگر منتشر خواهد شد که خیل عظیم علاقمندان به معارف تقریبی را سیراب خواهد نمود.
هم چنین بنده ریاست بنیاد بین‌المللی پژوهشگاه عروه‌الوثقی را عهده دار هستم و نیز تدریس در سطوح عالی حوزه(خارج فقه و اصول) از جمله فعالیت های علمی و دینی اینجانب در حوزۀ علمیۀ قم است.
به نظر جنابعالی آیا مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی توانسته است به اهداف مورد نظر خود در تحقق مسأله تقریب امت اسلامی در جهان اسلام دست یابد؟
بنده معتقدم مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی توانسته است به بسیاری از اهداف مورد نظر خود دست یابد منتها موانعی نیز در ا
ین مسأله وجود دارد که در جای خود قابل بحث و بررسی است.
در این دوره با حضور آیت‌ا… اراکی به عنوان ریاست مجمع تقریب مذاهب اسلامی و با ارائۀ سیستم و نظام بندی جدید، فعالیت‌ها و نوآوری‌های در این حوزه مورد اهتمام قرار گرفت که آن را در گزارشی مکتوب مورد اشاره قرار دادم که در صورت نیاز تقدیم خواهم کرد.
وارد حوزه خبرگان شویم و بحث‌هایی که امروز از قبیل جایگاه نظارتی خبرگان، جایگاه مشورتی خبرگان و … نظر حضرتعالی در این باره چیست؟
ما قطعا باید تابع قانون باشیم و مهم، تفسیر و برداشت از آن قانون مد نظر است، در یک زمان به حسب مصداقی که در پیش داریم بحث نظارت معنایی ندارد، لیکن نمی توان گفت اصل بحث نظارت منتفی است زیرا ممکن است همیشه شخصیت‌هایی مثل امام و رهبر معظم انقلاب نداشته باشیم که نیاز به نظارت نداشته باشند، پس مطرح کردن سیستم نظارت در شرایط فعلی مناسب نیست، من از بیرون به این قضیه نگاه می‌کنم نه داخل، چون نظام اسلامی در بیرون از مرزهای خود، بر مبنای تدابیر و مدیریت صحیح رهبرمعظم انقلاب به عظمت خاصی دست یافته است، یقیناً این مسأله بسیار مهم و کلیدی است که جوانان لبنانی، الجزایری و … در ملاقات با بنده می‌گویند این هفته بر روی سخنان رهبر شما به دقت تأمّل کردیم… لذا می بینیم این جوان¬های انقلابی نکات و پیام های مهم و کلیدی کلام مقام معظم رهبری را یادداشت می‌کنند و به ما نشان می‌دهند، این مسأله بیانگر این نکته استراتژیکی است که ما در کانون توجه قرار داریم و در فضای بیرون از مرزهای جغرافیایی نظام، اقتدار نظام اسلامی با کیاست و زیرکی و هوشمندی رهبر عزیزمان عجین شده است، درفضای بین المللی جوامع مستقل و آزادی خواه همیشه و درهمه حال به لسان مبارک رهبر انقلاب نگاه می‌کنند.
لذا در حالت کلی به جرأت می توان مدعی شد با وجود چنین رهبری که نعمت است، مطرح کردن بحث نظارت موجب تضعیف نظام می‌شود و یقیناً در حال حاضر بحث نظارت به هیچ عنوان مصداق ندارد.
لیکن در حوزه و در دانشگاه درباره مسألۀ ولایت فقیه و موارد دیگر مرتبط با آن می توان بحث نمود که غالب این بحثها علمی است و پاسخ نیز داده می‌شود وکسی هم مانع اینگونه بحثها نیست، لیکن طرح این گونه مباحث در افکار عمومی در راستای منافع حزبی و سیاسی قابل تعریف است که موجبات دلسردی و تضعیف نظام را فراهم خواهد کرد. یکی از مسلمانان از الجزایر به نام ازهار به بنده می‌گفت؛ چرا مسئولین شما اتحاد ندارند چرا این نعمت (رهبری) را قدر نمی‌دانید اینها از برکات خون شهداست؟. من به اشخاص کاری ندارم اما مطرح کردن این مباحث به شکل سیاسی در شرایط فعلی را نمی‌پسندم اما می‌توان در دانشگاه و در حوزه به شکل علمی و مطالعاتی روی آن بحث و تبادل نظر کرد.
نظرتان درباره ثبت‌نام جوانان و موضوع جوانگرایی در خبرگان چیست؟
عقیده شخصی من این است که نیاز است مجلس خبرگان شور وشعف و پویایی و بالندگی بیشتری داشته باشد، گرچه طرح این مسأله به معنی فقدان پویایی در مجلس خبرگان نیست لیکن با رویکرد نگاه از بیرون می‌توان در مجلس خبرگان نشان داد که نظام اسلامی بهترین و منطقی‌ترین وضعیت دموکراسی را در جهان دارا است، لذا اگر تلفیقی از هر سه نسل (پیر، میانسال و جوان) در خبرگان حضور داشته باشند می تواند پویایی این نهاد مهم و کلیدی را بیش از پیش به منصۀ ظهور رساند. من معتقدم که جوانگرایی هدفمند و ضابطه مند می تواند در همه سطوح و در مناصب مختلف روی دهد، چنانچه پیامبر گرامی اسلام(ص) نیز بر نقش آفرینی جوانان در عرصه های مختلف تأکید می ورزید، لذا حضور فقها و علمای جوان در این عرصه می تواند در پویایی روز افزون مجلس محترم خبرگان موثر واقع گردد.
البته نظر شورای نگهبان در این موضوع ملاک است همه جناح‌ها می‌توانند وارد این عرصه شوند لیکن در نهایت نظر شورای نگهبان ملاک است، هر شخصی به اصل و کلیات نظام و قانون اساسی پایبند باشد و در دوران خدمت و فعالیت های خود کارنامۀ منفی علیه نظام اسلامی نداشته باشد می‌تواند وارد شود در این بحثی نیست، لیکن شورای نگهبان نیز وظایفی دارد که نیاز است وارد عمل شود، از این رو باید در نظر داشت نظر و رأی شورای نگهبان، نظر یک شخص نیست بلکه در جلسه و با استفاده از خرد جمعی است که صلاحیت افراد تایید می‌شود و کسی نمی‌داند چه شخصی مورد تایید قرار می گیرد و چه فردی صلاحیتش احراز نمی شود چون رأی و نظر این شورا برآمده از ارادۀ جمعی است.
نظر حضرتعالی در مورد کاندیداتوری بانوان در انتخابات مجلس خبرگان چیست؟
بی تردید این یک بحث کلیدی، فقهی و نظری است که آیا زن می‌تواند قاضی شود تا بتواند در مجلس خبرگان حکم دهد؟ این مسائل به مباحث فقهی مربوط می‌شود که نظر شاذ در تأیید این مسأله وجود دارد، لیکن اغلب فقهای شیعه شاخصه ها و ابعاد وجودی این مسأله را نفی کردند.
بفرمایید آیا الان مجتهده داریم؟
بله ما بانوان مجتهده ای داریم که در مسند قضاوت مشغول به خدمت هستند و رأی و نظر می‌دهند، اما در نهایت قاضی (مرد) آن حکم را تایید و امضاء می‌کند چون تشخیص و اصل مسئولیت آن حکم به عهده قاضی مرد است و این بانوان بیشتر حالت مشاور عالی را عهده دار هستند.
آیا در حوزه انتخابات خبرگان برنامه‌ای دارید که در لیست‌های معرفی شده مثل جامعتین و … قرار گیرید؟
هنوز هیچ چیزی معلوم و مشخص نیست و منتشر کنندگان اینگونه شائبه ها یقیناً در مسیر خطا گام برمی دارند، لذا طرح اینگونه شایعات از سوی هر شخص و گروه سیاسی علیه بنده تأمل برانگیز است، اینجانب برای کسانی که چنین مسائلی را مطرح می‌کنند واقعا متأسفم، زیرا اولاً کارکرد شورای محترم نگهبان با نهاد جامعه مدرسین حوزۀ علمیۀ قم کاملا متفاوت است، لذا تحریف اذهان مردم از سوی برخی شائبه افکنان غیر قابل گذشت است، باقی مسائل از قبیل تشخیص و احراز مقولۀ اجتهاد نامزدهای انتخاباتی برعهده نهاد شورای نگهبان است و تا این شورا اعلام نظر نکند جامعه مدرسین نمی‌تواند به ارائۀ لیست اختصاصی اقدام نماید و اینکه برخی از ارائۀ لیست زود هنگام جامعه مدرسین قبل از بررسی صلاحیت ها دم می زنند در راستای برخی اهداف تبلیغی و سیاسی است، ممکن است صحبتها یی شده باشد لیکن فعلاً به صورت مستقل وارد انتخابات شدم، ممکن است با نامزدهایی از مجلس خبرگان رایزنی کنم که برای ایجاد ائتلاف گام برداریم لیکن هنوز برای اجرای این گمانه ها زود است و باید منتظر رأی نهایی شورای محترم نگهبان بود.
